قدرتمند ترین سلاح عاری از خشونت که در دست ماست...چیزی جز سازماندهی نیست!

"قدرتمند ترین سلاح عاری از خشونت که در دست ماست و نیز پیچیده ترین و دشوار ترین سلاح ما...چیزی جز سازماندهی نیست."

"دکتر مارتین لوتر کینگ"
در بطن چگونگی عملکرد مقاومت عاری از خشونت ؛ شیوه ای به نام "جوجیستو" وجود دارد. این اصطلاح از یک هنر رزمی باستانی ژاپنی که اساس آن آگاهی نسبت به سازوکار تعادل در انسان و چگونگی بر هم زدن آن در حریف می باشد، وام گرفته شده است.
به طور خلاصه می توان گفت که با خود داری عمدی از اعمال خشونت در برابر خشونت و پافشاری بر رفتار های عاری از خشونت، باوجود فشارها و تضعیفات حریف، می توان تعادل او را برهم زد و او را از پای انداخت. هنگامی که افراد دخیل در مبارزه ی عاری از خشونت؛ از مقابله به مثل نسبت به خشونت های حریف امتناع می ورزند؛ صحنه ی رنجی که ناشی از امتناع آنان از واکنش خشونت آمیز بوده است، موجب تکان خوردن مهاجم می شود و او را نسبت به شیوه ای که در پیش گرفته دچار تردید می کند و از اتخاذ تصمیم و واکنش مناسب باز می دارد.
در چنین حالتی، عموما حس همدلی افراد پلیس یا نیروهای نظامی نسبت به حریفانی که از خشونت اجتناب می کنند، بر انگیخته می شود.
"با تشدید وحشیگری ها نسبت به مردمی که خشونت را به دور افکنده اند، چهره ی حریف هر چه کریه تر و نفرت انگیزتر می شود و همدلی و حمایت بیشتری را نسبت به مبارزان راه عدم خشونت بر می انگیزد. به این ترتیب، مردم عادی و عموم شهروندان نیز از نیروهای مهاجم جدا می شوند و چه بسا به صف مقاومت کنندگان می پیوندند."(جین شارپ)
در همین حال، حامیان مبارزان راه عدم خشونت ،انضباط خود را همچنان حفظ می کنند و اعتماد به نفس بیشتری می یابند. توسل به خشونت از نظر آنان همچنان منتفی است چراکه در غیر این صورت، حریف در تصمیم خود نسبت به اعمال خشونت، جری تر می شود و مستمسکی برای سرکوب خشن تر به دست می آورد و مقاومت کنندگان نیز ضعیف می شوند.
حتی اگر فضای مبارزه منجر به سرکوب وحشیانه هم بشود، صف عدم خشونت همچنان آماده ی یافتن راه حلی مسالمت آمیز باقی می ماند.
هر چه خشونت حریف بیشتر می شود، توان نیروهای او برای مقابله با قدرتی که معتقدان به عدم خشونت به کار گرفته اند،کمتر می شود. گاندی این حالت را به فردی تشبیه می کند که با خشونت و نیرویی هر چه تمام تر در صدد شکافتن آب با شمشیر است، نتیجه جز از جا در رفتن مفصل کتف او نیست. و گفتاری مشابه از ماکیاول نیز در این زمینه هست.
با توجه به تاریخ مبارزات عدم خشونت در جهان معاصر (اروپای شرقی آسیا و آمریکا) یکی از صاحب نظران چنین نتیجه گرفت:"با توسل به مقاومت مدنی درست به اندازه ی سایر روشهای دست یابی به دموکراسی و حفاظت از آن را تضمین کرد."
لازمه ی استقرار صلح و امنیت، آموزش تاریخ و چگونگی به کار گیری عدم خشونت است.اگر جوامع، چگونگی مبارزه در راه عدالت،حقوق بشر و دموکراسی را بدون توسل به خون ریزی فراگیرند،تلقی و درک آنها بر رشد نهادهای جدید اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و نیز برای اعمال حاکمیت تاثیر خواهد گذاشت.نحوه ی زندگی مردم و اینکه آیا رفتار آنها مبتنی بر عدم خشونت هست یا نه، عامل رقم زننده ی حصول یا عدم حصول خواسته هایشان است.

(مهاتما گاندی و مارتین لوترکینگ قدرت مبارزه ی عاری از خشونت. نویسنده: مری کینگ )